İşlem Saatleri ve Piyasa Dinamikleri
Küresel finansal piyasalar, dünyanın farklı bölgelerindeki borsaların açılış ve kapanış saatleriyle şekillenen 24 saatlik bir döngü içinde faaliyet gösterir. Bu bölümde, piyasa seanslarının dinamikleri, işlem saatlerinin önemi ve bunların yatırım stratejileri üzerindeki etkilerini detaylı olarak inceleyeceğiz.
Küresel Finansal Piyasaların 24 Saatlik Döngüsü
Finansal piyasalar, dünya üzerinde kesintisiz bir akış halinde işlem görür. Bir bölgedeki piyasa kapanırken, başka bir bölgede açılır, böylece likidite ve işlem imkanı sürekli devam eder.
Ana Finansal Merkezler ve Zaman Dilimleri
graph LR
A[Sydney<br/>22:00-06:00 GMT] --> B[Tokyo<br/>00:00-08:00 GMT]
B --> C[Hong Kong<br/>01:00-09:00 GMT]
C --> D[Frankfurt<br/>07:00-15:30 GMT]
D --> E[Londra<br/>08:00-16:30 GMT]
E --> F[New York<br/>13:30-20:00 GMT]
F --> A
Küresel Seans Haritası Detaylı İncelemesi
1. Asya-Pasifik Seansı
Ana Merkezler: Tokyo, Hong Kong, Singapur, Sydney, Şanghay
Özellikleri:
- İlk açılan büyük piyasalar
- Yen, Avustralya Doları ve Asya para birimlerinde yoğun işlem
- Emtia piyasalarında (altın, petrol) önemli hareketler
- Çin verilerinin açıklandığı saat dilimi
İşlem Yoğunluğu: Orta-Yüksek
2. Avrupa Seansı
Ana Merkezler: Londra, Frankfurt, Paris, Zürih, Amsterdam, Milano
Özellikleri:
- Dünyanın en büyük forex hacmi (Londra)
- Euro ve Sterlin odaklı işlemler
- Asya ile Amerika arasında köprü
- ECB ve BoE kararları
İşlem Yoğunluğu: Çok Yüksek
3. Amerika Seansı
Ana Merkezler: New York, Chicago, Toronto
Özellikleri:
- En yüksek hisse senedi işlem hacmi
- Dolar bazlı işlemlerin merkezi
- Fed kararları ve ABD ekonomik verileri
- Türev piyasaların yoğunluğu
İşlem Yoğunluğu: En Yüksek
Detaylı Piyasa Açılış/Kapanış Saatleri Tablosu
Hisse Senedi Piyasaları
| Borsa | Ülke/Bölge | Yerel Saat | GMT Kış | GMT Yaz | TRT Kış | TRT Yaz |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ASX | Avustralya | 10:00-16:00 | 23:00-05:00 | 00:00-06:00 | 02:00-08:00 | 03:00-09:00 |
| Nikkei | Japonya | 09:00-15:00 | 00:00-06:00 | 00:00-06:00 | 03:00-09:00 | 03:00-09:00 |
| HKEX | Hong Kong | 09:30-16:00 | 01:30-08:00 | 01:30-08:00 | 04:30-11:00 | 04:30-11:00 |
| SSE | Şanghay | 09:30-15:00 | 01:30-07:00 | 01:30-07:00 | 04:30-10:00 | 04:30-10:00 |
| BSE/NSE | Hindistan | 09:15-15:30 | 03:45-10:00 | 03:45-10:00 | 06:45-13:00 | 06:45-13:00 |
| MOEX | Rusya | 10:00-18:50 | 07:00-15:50 | 07:00-15:50 | 10:00-18:50 | 10:00-18:50 |
| BIST | Türkiye | 10:00-18:00 | 07:00-15:00 | 07:00-15:00 | 10:00-18:00 | 10:00-18:00 |
| DAX | Almanya | 09:00-17:30 | 08:00-16:30 | 07:00-15:30 | 11:00-19:30 | 10:00-18:30 |
| LSE | İngiltere | 08:00-16:30 | 08:00-16:30 | 07:00-15:30 | 11:00-19:30 | 10:00-18:30 |
| Euronext | Fransa | 09:00-17:30 | 08:00-16:30 | 07:00-15:30 | 11:00-19:30 | 10:00-18:30 |
| NYSE | ABD | 09:30-16:00 | 14:30-21:00 | 13:30-20:00 | 17:30-00:00 | 16:30-23:00 |
| NASDAQ | ABD | 09:30-16:00 | 14:30-21:00 | 13:30-20:00 | 17:30-00:00 | 16:30-23:00 |
| TSX | Kanada | 09:30-16:00 | 14:30-21:00 | 13:30-20:00 | 17:30-00:00 | 16:30-23:00 |
| Bovespa | Brezilya | 10:00-17:00 | 13:00-20:00 | 13:00-20:00 | 16:00-23:00 | 16:00-23:00 |
Forex Piyasası (7/24)
| Seans | GMT Saatleri | TRT Saatleri | Likidite | Ana Çiftler |
|---|---|---|---|---|
| Sydney | 21:00-06:00 | 00:00-09:00 | Orta | AUD/USD, NZD/USD |
| Tokyo | 00:00-09:00 | 03:00-12:00 | Yüksek | USD/JPY, EUR/JPY |
| Londra | 08:00-17:00 | 11:00-20:00 | En Yüksek | EUR/USD, GBP/USD |
| New York | 13:00-22:00 | 16:00-01:00 | Çok Yüksek | Majors |
Önemli Seans Kesişimleri
-
Londra-Tokyo Kesişimi (08:00-09:00 GMT)
- Asya kapanışı, Avrupa açılışı
- Yüksek volatilite
- EUR/JPY, GBP/JPY aktif
-
Londra-New York Kesişimi (13:00-17:00 GMT)
- En yüksek likidite
- Major pariteler en aktif
- Önemli ekonomik veriler
Extended Hours Trading (Genişletilmiş Seans İşlemleri)
Pre-Market Trading (Piyasa Öncesi)
ABD Piyasaları:
- Standart: 04:00-09:30 ET (09:00-14:30 GMT)
- Bazı brokerlar: 01:00 ET'den itibaren
Özellikleri:
- Düşük likidite
- Geniş spread'ler
- Yüksek volatilite
- Kurumsal yatırımcı ağırlıklı
After-Hours Trading (Piyasa Sonrası)
ABD Piyasaları:
- Standart: 16:00-20:00 ET (21:00-01:00 GMT)
- Bazı platformlar: 22:00 ET'ye kadar
Risk ve Fırsatlar:
- Kazanc açıklamalarına hızlı tepki
- Haber akışına duyarlılık
- Limit emir kullanımı önerisi
- Slippage riski yüksek
2025 Extended Hours İstatistikleri
NYSE Arca 22 Saatlik İşlem Dönemi:
- Başlangıç: 01:30 ET
- Bitiş: 23:30 ET
- Hafta içi 5 gün
- Normal seansın %15-20'si kadar hacim
Overnight Risk ve Yönetimi
Overnight Risk Nedir?
Overnight risk, piyasaların kapalı olduğu saatlerde meydana gelen olayların pozisyonlar üzerindeki olumsuz etkisidir.
Risk Kaynakları
-
Jeopolitik Olaylar
- Savaş, terör saldırıları
- Siyasi krizler
- Seçim sonuçları
-
Ekonomik Haberler
- Sürpriz merkez bankası kararları
- Kredi derecelendirme değişiklikleri
- Önemli ekonomik veri açıklamaları
-
Şirket Haberleri
- Piyasa sonrası kazanç açıklamaları
- Birleşme ve satın alma duyuruları
- Yönetim değişiklikleri
- Hukuki gelişmeler
-
Doğal Afetler
- Deprem, tsunami
- Kasırga, sel
- Pandemi haberleri
Gap (Boşluk) Risk Yönetimi
Gap Türleri:
| Gap Tipi | Tanım | Risk Seviyesi | Yönetim |
|---|---|---|---|
| Common Gap | Normal dalgalanma | Düşük | Genelde dolar |
| Breakaway Gap | Trend başlangıcı | Orta | Pozisyon azalt |
| Runaway Gap | Trend devamı | Yüksek | Stop-loss güncelle |
| Exhaustion Gap | Trend sonu | Çok Yüksek | Pozisyon kapat |
Korunma Yöntemleri:
-
Stop-Loss Emirleri
- Garantili stop-loss (GSL)
- Trailing stop
- Zaman bazlı stop
-
Pozisyon Büyüklüğü
- Overnight pozisyonları azalt
- Kaldıracı düşür
- Çeşitlendirme yap
-
Hedging Stratejileri
- Ters yönlü pozisyonlar
- Opsiyon koruması
- VIX futures
Tatil Takvimi ve Piyasa Etkisi
2025 Önemli Global Tatiller
| Tarih | Tatil | Kapalı Piyasalar | Etki |
|---|---|---|---|
| 1 Ocak | Yeni Yıl | Tüm piyasalar | Yüksek |
| 20 Ocak | MLK Day | ABD | Orta |
| 19 Şubat | Presidents Day | ABD | Orta |
| 28 Mart | Ramazan Bayramı | İslam ülkeleri | Orta |
| 18 Nisan | Good Friday | ABD, Avrupa | Yüksek |
| 21 Nisan | Easter Monday | Avrupa | Orta |
| 1 Mayıs | İşçi Bayramı | Avrupa, Asya | Orta |
| 26 Mayıs | Memorial Day | ABD | Orta |
| 4 Haziran | Kurban Bayramı | İslam ülkeleri | Orta |
| 4 Temmuz | Independence Day | ABD | Yüksek |
| 1 Eylül | Labor Day | ABD | Orta |
| 29 Ekim | Cumhuriyet Bayramı | Türkiye | Düşük |
| 27 Kasım | Thanksgiving | ABD | Yüksek |
| 25 Aralık | Noel | ABD, Avrupa | Yüksek |
Yarım Gün İşlem Seansları
ABD Piyasaları:
- 3 Temmuz: 13:00 ET'de kapanış
- 28 Kasım (Black Friday): 13:00 ET'de kapanış
- 24 Aralık: 13:00 ET'de kapanış
Likidite Etkisi:
- Normal günün %30-40'ı kadar hacim
- Spread'ler %50-100 geniş
- Algoritmik işlemler azalır
- Volatilite düşük ama ani hareketler mümkün
Piyasa Dinamikleri ve Davranış Kalıpları
Gün İçi Kalıplar
Açılış Seansı (09:30-10:30 ET)
- En yüksek volatilite
- Gap'lerin kapanması
- Kurumsal emirler
- Haber tepkileri
Öğle Seansı (12:00-14:00 ET)
- Düşük hacim
- Dar trading range
- Avrupa kapanış etkisi
- Öğle yemeği durgunluğu
Kapanış Seansı (15:00-16:00 ET)
- Hacim artışı
- Pozisyon kapatmalar
- MOC emirleri
- Window dressing
Haftalık Kalıplar
| Gün | Tipik Davranış | Hacim | Volatilite |
|---|---|---|---|
| Pazartesi | Yön arayışı, gap riski | Orta | Yüksek |
| Salı | Trend devamı | Yüksek | Orta |
| Çarşamba | En aktif gün | En Yüksek | Orta |
| Perşembe | Kar realizasyonu başlangıcı | Yüksek | Orta |
| Cuma | Pozisyon kapatma, haftalık ayarlama | Orta | Düşük |
Aylık Kalıplar
-
Ay Başı Etkisi
- Emeklilik fonu akışları
- Portföy yeniden dengeleme
- Genelde pozitif eğilim
-
Opsiyon Vade Haftası
- Ayın 3. Cuması
- Yüksek volatilite
- Gamma hedging etkisi
- Triple/Quadruple witching
-
Ay Sonu Window Dressing
- Fon yöneticileri performans iyileştirmesi
- Küçük hisselerde manipülasyon riski
Mevsimsel Kalıplar
"Sell in May and Go Away"
- Mayıs-Ekim dönemi zayıf performans
- Tarihsel ortalama: %1.5 vs %7.2
- Yaz tatili etkisi
- Düşük hacim ve likidite
"Santa Claus Rally"
- Yılın son 5 + ilk 2 günü
- Ortalama %1.3 getiri
- Vergi optimizasyonu
- Yeni yıl iyimserliği
"January Effect"
- Küçük hisselerde güçlü performans
- Vergi kaybı satışlarının geri alımı
- Yeni yıl yatırım kararları
Algoritmik ve Yüksek Frekanslı İşlem Etkisi
HFT'nin Piyasa Dinamiklerine Etkisi
-
Likidite Sağlama
- Sürekli alış-satış kotasyonu
- Dar spread'ler
- Hızlı emir gerçekleşmesi
-
Volatilite Etkisi
- Mikro-volatilite artışı
- Flash crash riski
- Momentum yükseltmesi
-
Piyasa Kalitesi
- Fiyat keşfinde iyileşme
- Arbitraj fırsatlarının azalması
- Piyasa derinliğinde değişim
İşlem Saatlerine Göre Algo Aktivitesi
| Saat Dilimi | Algo Aktivitesi | Strateji Tipi |
|---|---|---|
| Açılış (09:30-10:00) | Çok Yüksek | VWAP, TWAP başlangıcı |
| Sabah (10:00-12:00) | Yüksek | Momentum, arbitraj |
| Öğle (12:00-14:00) | Orta | Mean reversion |
| Öğleden sonra (14:00-15:30) | Yüksek | Pozisyon ayarlama |
| Kapanış (15:30-16:00) | Çok Yüksek | MOC, kapanış dengesi |
Kripto Piyasaları - 7/24 İşlem Dinamikleri
Geleneksel Piyasalardan Farklar
-
Kesintisiz İşlem
- Hafta sonu dahil 7/24
- Tatil günleri aktif
- Sürekli fiyat keşfi
-
Küresel Erişim
- Coğrafi sınır yok
- Tek pazar, çoklu borsa
- Arbitraj fırsatları
-
Volatilite Desenleri
- Asya seanslarında yüksek aktivite
- Hafta sonu düşük likidite
- Haber akışına ani tepkiler
Kripto İşlem Saatleri Analizi
En Aktif Saatler (UTC):
- 08:00-16:00: Avrupa + Asya kesişimi
- 14:00-22:00: Amerika + Avrupa kesişimi
- 00:00-08:00: Asya dominansı
Hafta Sonu Dinamikleri:
- %30-50 düşük hacim
- Yüksek volatilite potansiyeli
- Kurumsal katılım azalır
- Perakende yönlendirmeli
Gelecek Projeksiyonları: 2026-2030
24/7 Hisse Senedi İşlemleri
NASDAQ 2026 Planı:
- Haftada 5 gün, 24 saat işlem
- Dijital varlık altyapısı kullanımı
- Küresel likidite havuzu
- Anlık takas sistemleri
Yapay Zeka ve Otomasyonun Etkisi
-
Predictive Analytics
- Seans açılış tahminleri
- Likidite öngörüsü
- Volatilite modelleme
-
Otomatik Risk Yönetimi
- 7/24 pozisyon izleme
- Dinamik hedging
- Gerçek zamanlı stres testleri
-
Quantum Computing
- Ultra hızlı işlem sistemleri
- Kompleks arbitraj stratejileri
- Yeni risk modelleri
İşlem Saatleri Optimizasyonu İçin İpuçları
Yatırımcı Tipine Göre Öneriler
Günlük Yatırımcılar (Day Traders):
- Açılışın ilk 30 dakikasını gözlemle
- 10:30-11:30 arası trend takibi
- 14:30 sonrası pozisyon kapatma
- Cuma günleri dikkatli ol
Swing Traders:
- Haftalık açılış gap'lerini değerlendir
- Çarşamba günleri pozisyon aç/kapat
- Tatil öncesi pozisyon azalt
- Opsiyon vadelerini takip et
Uzun Vadeli Yatırımcılar:
- Ay başı/sonu dönemlerini kullan
- Yıllık vergi planlamasa yap
- Mevsimsel kalıpları dikkate al
- Düşük likidite dönemlerinden kaçın
📚 İleri Okuma & Kaynaklar
- NYSE Trading Hours and Holidays - NYSE resmi işlem saatleri ve tatil takvimi
- CME Group Trading Hours - Vadeli işlemler piyasası işlem saatleri
- Investopedia - After-Hours Trading - Extended hours trading detaylı rehberi
- NASDAQ Market Hours - NASDAQ piyasa saatleri ve pre/post market bilgileri
- TradingView Economic Calendar - Global ekonomik takvim ve piyasa etkileri