Endeks ve Makro Bağlantısı

PMI verileri, faiz kararları gibi makroekonomik göstergeler endeks kazanç çarpanlarını etkiler. Farklı senaryolar altında endekslerin olası getirileri için portföy stratejileri geliştirilebilir. Makroekonomik veriler ve endeks performansı arasındaki ilişki, başarılı yatırım stratejilerinin temelini oluşturur ve piyasa döngülerini anlamak için kritik öneme sahiptir.

Temel Makroekonomik Göstergeler ve Endeks Etkileri

PMI (Purchasing Managers' Index)

PMI Nedir? PMI, ekonomik aktivitenin öncü göstergesidir ve imalat/hizmet sektörlerindeki satın alma yöneticilerinin anket sonuçlarına dayanır:

  • 50+ = Genişleme
  • 50 = Nötr
  • 50- = Daralma

Endeks Korelasyonları:

  • PMI ile equity fiyatları yıllık değişim: %67 korelasyon
  • PMI ile 3 aylık equity değişimi: %60 korelasyon (1 ay öncül)
  • GDP ile equity korelasyonu: Sadece %31 (PMI'dan düşük)

2025 PMI Seviyeleri:

  • ABD Manufacturing PMI: 52.90 (Haziran)
  • Business Confidence: 49.00
  • Eurozone PMI: 51.2
  • China Caixin PMI: 50.4

Faiz Oranları ve Endeks İlişkisi

Merkez Bankası Politikaları:

Merkez Bankası2025 FaizEndeks Etkisi
Fed%4.75-5.00Tech baskı, Value destek
ECB%3.50Finansal sektör pozitif
BOJ%0.25Yen carry trade sonu
BoE%4.25FTSE 100 karışık

Faiz-Endeks Dinamikleri:

  1. Yükselen Faizler:

    • Growth stock baskısı (DCF etkisi)
    • Value stock desteği
    • Finansal sektör rallisi
    • REIT satış baskısı
  2. Düşen Faizler:

    • Tech/growth rallisi
    • Duration varlıklar güçlü
    • EM piyasalar capital inflow
    • Dividend yield arayışı

Enflasyon ve Endeks Değerlemeleri

CPI/PPI Etkileri:

Real Return = Nominal Return - Inflation Rate
P/E Adjustment = Base P/E × (1 + Inflation Premium)

Sektörel Enflasyon Hassasiyeti:

  • Fiyat Gücü Yüksek: Enerji, hammadde, temel tüketim
  • Enflasyon Hassas: Perakende, otomotiv, inşaat
  • Enflasyon Korumalı: Tech (pricing power), sağlık

GDP Büyümesi ve Endeks Performansı

Tarihsel İlişki:

GDP BüyümeOrtalama Endeks Getiri
< 0%-15%
0-2%+5%
2-3%+12%
3-4%+18%
> 4%+10% (overheating)

Leading vs. Lagging:

  • Endeksler GDP'den 6-9 ay önce hareket eder
  • Earnings revisions GDP tahminlerini önceler
  • Forward P/E GDP beklentilerini yansıtır

P/E Ratio ve Makro İlişkisi

Güncel Değerleme Seviyeleri (2025)

Global P/E Ratios:

  • S&P 500: 21.5x (tarihi ort. 16.8x)
  • FTSE 100: 14.2x
  • DAX: 13.8x
  • Nikkei 225: 16.5x
  • MSCI EM: 12.3x
  • India SENSEX: 21.54x

P/E Expansion/Contraction Faktörleri:

  1. Faiz oranları (ters ilişki)
  2. Büyüme beklentileri (pozitif ilişki)
  3. Risk primi (ters ilişki)
  4. Likidite koşulları (pozitif ilişki)

CAPE Ratio (Shiller P/E)

Cyclically Adjusted P/E:

CAPE = Current Price / 10-Year Average Real Earnings

2025 CAPE Seviyeleri:

  • S&P 500 CAPE: 32.5 (tarihi ort. 17)
  • Overvaluation sinyali
  • Forward return beklentisi düşük

İşsizlik ve Endeks Döngüsü

Phillips Curve ve Piyasalar

İşsizlik-Enflasyon Trade-off:

  • Düşük işsizlik → Wage pressure → Enflasyon
  • Yüksek işsizlik → Deflasyon riski → Stimulus

Optimal İşsizlik Seviyeleri:

  • ABD NAIRU: %4.0-4.5
  • Eurozone: %7.0-7.5
  • Japonya: %2.5-3.0

Non-Farm Payrolls Etkisi

NFP Sürpriz Etkileri:

NFP SürpriziEndeks Tepkisi (ilk saat)
+100k üzeri+0.5% to +1.0%
Beklenti içi-0.2% to +0.2%
-100k altı-0.5% to -1.5%

Parasal Göstergeler

M2 Money Supply

Para Arzı ve Asset Inflation:

  • M2 büyümesi > GDP büyümesi = Asset inflation
  • 2020-2022: M2 explosion → Equity bubble
  • 2023-2025: M2 contraction → Valuation pressure

DXY (Dollar Index) Etkisi

Dollar Strength Etkileri:

  1. EM Underperformance: Capital outflow
  2. Commodity Pressure: Inverse correlation
  3. Multinational Earnings: Translation etkisi
  4. Tech Outperformance: Domestic focus

Krediler ve Finansal Koşullar

Credit Spreads

Investment Grade Spreads:

  • Normal: 80-120 bps
  • Stress: 150-250 bps
  • Crisis: 300+ bps

High Yield Spreads:

  • Normal: 300-400 bps
  • Stress: 500-700 bps
  • Crisis: 1000+ bps

Spread Widening = Risk-off:

  • Defensive rotation
  • Quality outperformance
  • Small-cap underperformance

Yield Curve ve Endeksler

Yield Curve Shapes:

  1. Normal (Steep):

    • Ekonomik genişleme
    • Financials outperform
    • Cyclical liderlik
  2. Flat:

    • Geç döngü
    • Defensive rotation başlangıcı
    • Volatilite artışı
  3. Inverted:

    • Resesyon sinyali (6-18 ay)
    • Bear market riski
    • Flight to quality

Emtia Fiyatları ve Endeksler

Petrol-Endeks İlişkisi

Oil Price Impacts:

Petrol DeğişimiSektörel Etki
+$10/barrelEnergy +5%, Airlines -3%
-$10/barrelConsumer +2%, Energy -5%

Bakır/Altın Oranı

Dr. Copper Indicator:

Copper/Gold Ratio = Economic Health Barometer
Rising = Risk-on, Growth expectations
Falling = Risk-off, Recession fears

Konut Piyasası Göstergeleri

Case-Shiller Index

Housing-Equity Correlation:

  • Wealth effect: Ev fiyatları ↑ = Tüketim ↑
  • Financial sector exposure
  • REIT performance driver

Building Permits

Leading Indicator:

  • Permits ↑ = Economic confidence
  • Construction sector boost
  • Materials demand increase

Sentiment Göstergeleri

Consumer Confidence

Michigan Sentiment vs. Endeksler:

  • Extreme low (<70) = Contrarian buy
  • Extreme high (>100) = Caution signal
  • Correlation with retail sector

VIX ve Makro İlişkisi

VIX Seviyeleri ve Makro Ortam:

VIXMakro İmplication
<15Complacency, low macro vol
15-20Normal conditions
20-30Macro uncertainty
>30Macro stress/crisis

Global Makro Senkronizasyon

G10 Policy Coordination

Senkronize vs. Ayrışma:

  • 2008-2009: Koordineli stimulus
  • 2020-2021: Unprecedented coordination
  • 2023-2025: Policy divergence

EM-DM Spreads

Relative Performance Drivers:

  1. Dollar strength
  2. Commodity cycle
  3. China growth
  4. Risk appetite
  5. Local politics

Makro Rejim Analizi

Four Macro Regimes

Growth-Inflation Matrix:

RejimGrowthInflationOptimal Assets
GoldilocksEquities, Credit
ReflationCommodities, Value
StagflationGold, Cash
DeflationBonds, Quality

Regime Transition Signals

Early Warning Indicators:

  1. ISM New Orders/Inventory
  2. Term spreads
  3. Credit impulse
  4. Leading indicators momentum
  5. Cross-asset correlations

Portföy Stratejileri

Makro Factor Tilts

Dynamic Asset Allocation:

if PMI > 52 and Inflation < 3:
    Equity_OW = True
    Duration_UW = True
elif PMI < 48:
    Equity_UW = True
    Safe_Haven_OW = True

All-Weather Portfolio

Ray Dalio Approach:

  • 30% Stocks
  • 40% Long-term bonds
  • 15% Intermediate bonds
  • 7.5% Gold
  • 7.5% Commodities

Makro nötr pozisyonlama

Risk Parity

Volatility-Weighted Allocation:

Weight_i = Target_Vol / Asset_Vol_i
Leverage = Target_Portfolio_Vol / Unlevered_Vol

Makro Trading Stratejileri

Event-Driven Trading

Major Macro Events:

  1. FOMC Meetings: Pre/post positioning
  2. ECB Decisions: EUR crosses
  3. NFP Releases: Opening range breakout
  4. CPI Prints: Inflation trades
  5. GDP Releases: Confirmation trades

Macro Momentum

Trend Following Makro:

  • PMI momentum → Sector rotation
  • Yield curve steepening → Financials long
  • Dollar trend → EM positioning
  • Commodity momentum → Materials/Energy

Carry Strategies

Positive Carry Environments:

  • Steep yield curve: Calendar spreads
  • Wide credit spreads: IG long
  • High EM yields: Local currency bonds
  • Commodity contango: Roll yield

2025 Makro Görünümü

Base Case Scenario

Ekonomik Projeksiyon:

  • Global GDP: +2.8%
  • US inflation: 2.5-3.0%
  • Fed cuts: 2x25bps
  • China growth: +4.5%

Endeks İmplications:

  • S&P 500 target: 6,500
  • Value > Growth
  • EM selective opportunities
  • Volatility normalization

Risk Scenarios

Bear Case (30% prob):

  • Sticky inflation
  • No Fed cuts
  • Credit event
  • -20% correction

Bull Case (20% prob):

  • Soft landing perfection
  • AI productivity boom
  • China stimulus
  • +15% upside

Sonuç ve Öneriler

Makro-endeks ilişkisi için kilit noktalar:

  1. PMI > GDP endeks korelasyonu için
  2. Faiz döngüsü sektör rotasyonu belirler
  3. P/E expansion makro iyimserlik göstergesi
  4. Credit spreads risk rejimi barometresi
  5. Regime awareness portfolio construction için kritik

Başarılı makro trading için:

  • Multi-factor monitoring
  • Cross-asset signals
  • Regime identification
  • Dynamic positioning
  • Risk management discipline

📚 İleri Okuma & Kaynaklar