Endeks Bazlı Analiz ve Sektör Rotasyonu

Ekonomik döngülere bağlı olarak yatırımcılar farklı sektör endekslerine geçiş yapabilir. Resesyon dönemlerinde savunma sektörleri öne çıkarken, genişleme dönemlerinde büyüme odaklı endeksler tercih edilir. Sektör rotasyonu, ekonomik döngünün farklı aşamalarında outperform edecek sektörleri önceden tahmin ederek piyasayı yenmeyi amaçlayan dinamik bir stratejidir.

Ekonomik Döngü ve Sektör Performansı

Ekonomik Döngünün Dört Aşaması

1. Erken Döngü (Early Cycle/Recovery)

Ekonomik özellikler:

  • Resesyondan çıkış, GDP büyümesi pozitife döner
  • Para politikası gevşek, kredi koşulları iyileşiyor
  • Düşük stok seviyeleri, artan satışlar
  • İşsizlik azalmaya başlar
  • Tüketici güveni artışta

Outperform eden sektörler:

  • Tüketici İsteğe Bağlı (Consumer Discretionary): Ertelenmiş talep patlaması
  • Finansal (Financials): Kredi büyümesi, faiz marjı genişlemesi
  • Teknoloji (Technology): Yatırım harcamaları canlanması
  • Endüstriyel (Industrials): Altyapı ve üretim yatırımları

Endeks örnekleri:

  • XLY (Consumer Discretionary Select Sector SPDR)
  • XLF (Financial Select Sector SPDR)
  • XLK (Technology Select Sector SPDR)

2. Orta Döngü (Mid Cycle/Expansion)

Ekonomik özellikler:

  • Sürdürülebilir GDP büyümesi
  • İstihdam piyasası güçlü
  • Kurumsal karlar yükseliyor
  • Enflasyon kontrol altında
  • Para politikası nötr

Outperform eden sektörler:

  • Teknoloji: İnovasyon ve verimlilik yatırımları
  • Endüstriyel: Kapasite genişlemesi
  • Enerji: Artan talep
  • Hammadde (Materials): Üretim artışı

Strateji ipuçları:

  • Growth tarzı value'ya göre daha iyi performans
  • Small-cap hisseler large-cap'lere göre avantajlı
  • Cyclical sektörler defensive'lere göre önde

3. Geç Döngü (Late Cycle/Maturation)

Ekonomik özellikler:

  • Ekonomi "overheated", enflasyon yükseliyor
  • Merkez bankası sıkılaştırma
  • Kredi daralması başlıyor
  • Kar marjları baskı altında
  • Stok birikimi

Outperform eden sektörler:

  • Enerji: Enflasyonist ortamda fiyat gücü
  • Hammadde: Emtia fiyat artışları
  • Sağlık: Defensive karakteristik
  • Temel Tüketim: Recession hedge

Risk yönetimi:

  • Volatilite artışına hazırlık
  • Quality faktörüne odaklanma
  • Duration riskini azaltma

4. Resesyon (Recession/Contraction)

Ekonomik özellikler:

  • Negatif GDP büyümesi
  • İşsizlik artışı
  • Kurumsal karlar düşüşte
  • Kredi daralması
  • Deflasyonist baskılar

Outperform eden sektörler:

  • Temel Tüketim (Consumer Staples): İnelastik talep
  • Sağlık (Healthcare): Zorunlu harcamalar
  • Kamu Hizmetleri (Utilities): Düzenli gelir akışı
  • Gayrimenkul (REITs): Faiz düşüşü beklentisi

Sektör Rotasyon Göstergeleri

Leading Economic Indicators (LEI)

Conference Board LEI bileşenleri:

  1. İmalat yeni siparişler
  2. İşsizlik sigortası başvuruları
  3. Tüketici beklentileri
  4. Konut inşaat izinleri
  5. Borsa performansı
  6. Faiz spread'i (10Y-3M)
  7. Para arzı (M2)

Sektör Göreceli Güç Analizi

# Relative Strength hesaplama
RS = Sektör Endeksi / Genel Piyasa Endeksi
RS_MA = Moving Average(RS, 50)

if RS > RS_MA:
    signal = "Sektör Outperform"
else:
    signal = "Sektör Underperform"

Ekonomik Sürpriz Endeksi

Citigroup Economic Surprise Index:

  • Pozitif okumalar: Ekonomi beklentileri aşıyor
  • Negatif okumalar: Ekonomi beklentilerin altında
  • Trend değişimleri: Rotasyon sinyali

Sektör ETF'leri ve Performans Takibi

Major Sector ETF'ler (SPDR Select Sector)

TickerSektör2025 AğırlıkTipik Döngü
XLKTechnology%28.9Early-Mid
XLVHealthcare%13.1Late-Recession
XLFFinancials%12.8Early
XLYConsumer Disc.%10.5Early
XLIIndustrials%8.6Early-Mid
XLEEnergy%4.4Late
XLPConsumer Staples%6.2Recession
XLUUtilities%2.4Recession
XLREReal Estate%2.4Variable
XLBMaterials%2.5Mid-Late

Alternatif Sektör Sınıflandırmaları

GICS (Global Industry Classification Standard):

  • 11 ana sektör
  • 24 endüstri grubu
  • 69 endüstri
  • 158 alt-endüstri

ICB (Industry Classification Benchmark):

  • 11 endüstri
  • 20 süper-sektör
  • 45 sektör
  • 173 alt-sektör

Pratik Rotasyon Stratejileri

Momentum-Based Rotation

Strateji adımları:

  1. Tüm sektör ETF'lerinin 3-6-12 aylık performansını hesapla
  2. Momentum skorunu ağırlıklandır (40% 3ay, 30% 6ay, 30% 12ay)
  3. En yüksek 3-4 sektöre yatırım yap
  4. Aylık rebalancing

Risk kontrolleri:

  • Maximum sektör ağırlığı %40
  • Stop-loss: -10% relatif performans
  • Volatilite filtresi: VIX > 30 ise defensive

Business Cycle Rotation

Ekonomik gösterge takibi:

  1. ISM Manufacturing PMI

    • 55: Expansion (Cyclical overweight)

    • 50-55: Neutral
    • < 50: Contraction (Defensive overweight)
  2. Yield Curve (10Y-2Y)

    • Pozitif ve dik: Early cycle
    • Düzleşme: Mid-late cycle
    • Tersine dönme: Recession yakın
  3. Credit Spreads

    • Daralma: Risk-on, cyclical
    • Genişleme: Risk-off, defensive

Factor-Based Sector Selection

Faktör skorlaması:

  • Value: P/E, P/B, Dividend Yield
  • Growth: Earnings growth, Revenue growth
  • Quality: ROE, Debt/Equity, Margin stability
  • Momentum: Price momentum, Earnings revision

2025 Sektör Görünümü

Kazananlar (2025 Projeksiyonu)

Healthcare/Biotech:

  • AI destekli ilaç keşfi
  • Precision medicine gelişmeleri
  • GLP-1 ilaçları patlaması
  • Yaşlanan nüfus demografisi

Savunma (Özellikle Avrupa):

  • Jeopolitik gerginlikler
  • NATO harcama artışları
  • Teknoloji modernizasyonu
  • Siber güvenlik yatırımları

Enerji Geçişi:

  • Yenilenebilir enerji altyapısı
  • Elektrikli araç ekosistemi
  • Grid modernizasyonu
  • Enerji depolama çözümleri

Kaybedenler (2025 Projeksiyonu)

Big Tech:

  • Yüksek değerlemeler
  • Regülasyon baskısı
  • Tüketici donanım döngüsü yavaşlaması
  • AI yatırım maliyetleri

Gayrimenkul/REITs:

  • Yüksek faiz ortamı
  • Ticari gayrimenkul boşluk oranları
  • Kredi daralması
  • Work-from-home etkileri

İleri Seviye Rotasyon Teknikleri

Quantitative Sector Timing

Machine Learning yaklaşımı:

  1. Feature engineering: Makro veriler, teknik göstergeler
  2. Model selection: Random Forest, XGBoost
  3. Cross-validation: Walk-forward analysis
  4. Ensemble methods: Model kombinasyonu

Cross-Asset Signals

Korelasyon takibi:

  • Bond-Equity korelasyon: Risk rejimi değişimi
  • Dollar Index: EM vs. DM rotasyonu
  • Commodity complex: Enflasyon/deflasyon
  • Crypto correlation: Risk iştahı göstergesi

Options Flow Analysis

Smart money takibi:

  • Unusual options activity
  • Put/Call ratios by sector
  • Skew analysis
  • Term structure

Risk Yönetimi ve Uygulama

Portfolio Construction

Çekirdek-Uydu yaklaşımı:

  • Çekirdek: %60-70 geniş piyasa endeksi
  • Uydu: %30-40 sektör rotasyonu
  • Rebalancing: Quarterly veya tetikleyici bazlı

Risk Limitleri

  1. Sektör konsantrasyon limiti: Max %40
  2. Tracking error budget: %5-7 yıllık
  3. Drawdown limiti: -%15 stop
  4. Likidite gereksinimi: ADV > $100M

Performans Değerlendirme

Metrikler:

  • Information Ratio: Aktif getiri / Tracking error
  • Hit Rate: Doğru sektör seçim oranı
  • Capture Ratios: Up/Down market performansı
  • Risk-adjusted returns: Sharpe, Sortino

Gelecek Trendler ve Fırsatlar

Tematik Rotasyon

Geleneksel sektörlerden tematik endekslere:

  • Clean Energy
  • Artificial Intelligence
  • Space Economy
  • Genomics
  • Metaverse/Web3

ESG Entegrasyonu

Sürdürülebilirlik faktörleri:

  • Carbon footprint scoring
  • ESG momentum
  • Regulatory tailwinds
  • Sustainable revenue exposure

Alternative Data

Yeni veri kaynakları:

  • Satellite imagery
  • Social media sentiment
  • Web traffic data
  • Patent filings
  • Job postings

Uygulama Önerileri

Başlangıç Seviyesi

  1. 3-4 geniş sektör ETF ile başla
  2. Quarterly rebalancing
  3. Simple momentum veya ekonomik gösterge takibi

Orta Seviye

  1. 6-8 sektör ile çeşitlendirme
  2. Monthly rebalancing
  3. Multi-factor scoring sistemi

İleri Seviye

  1. Sub-sector ve tematik exposure
  2. Dynamic rebalancing
  3. Quantitative modeller
  4. Options overlay stratejileri

📚 İleri Okuma & Kaynaklar