On-chain Veriler ve Temel Analiz

On-chain analiz, blockchain'in şeffaf yapısını kullanarak piyasa dinamiklerini anlamak için kullanılan güçlü bir araçtır. 2025 yılında kurumsal yatırımcıların artmasıyla birlikte, on-chain verilerin önemi daha da artmıştır. Bu bölümde, temel on-chain metrikleri, bunların nasıl yorumlanacağını ve trading kararlarında nasıl kullanılacağını detaylıca inceleyeceğiz.

On-chain Analiz Nedir?

On-chain analiz, blockchain üzerinde gerçekleşen tüm işlemlerin ve hareketlerin incelenmesidir. Geleneksel piyasalarda erişilemeyen bu veriler, kripto piyasalarında benzersiz içgörüler sağlar.

On-chain Analizin Avantajları:

  • Gerçek zamanlı veri akışı
  • Manipüle edilemeyen veriler
  • Whale hareketlerinin takibi
  • Ağ sağlığının ölçümü
  • Yatırımcı davranışlarının analizi

Temel On-chain Metrikler

1. MVRV (Market Value to Realized Value)

MVRV, piyasa değerinin gerçekleşen değere oranını gösterir ve piyasanın aşırı değerli veya düşük değerli olup olmadığını belirlemede kullanılır.

MVRV = Market Cap / Realized Cap

Realized Cap = Σ (Coin miktarı × Son hareket fiyatı)

MVRV Yorumlama:

MVRV > 3.5: Aşırı değerli (Tarihsel zirve bölgesi)
MVRV 2.5-3.5: Yüksek kar realizasyonu riski
MVRV 1.5-2.5: Sağlıklı boğa piyasası
MVRV 1.0-1.5: Nötr bölge
MVRV < 1.0: Düşük değerli (Birikimi bölgesi)
MVRV < 0.7: Ekstrem düşük değer (Tarihsel dip)

2025 Güncel Durum:

  • Bitcoin MVRV: 2.4-2.6 aralığında (Yüksek kar bölgesi)
  • %94 Bitcoin arzı kârda
  • Tarihsel olarak risk/ödül oranı yüksek

2. NUPL (Net Unrealized Profit/Loss)

NUPL, tüm coin sahiplerinin gerçekleşmemiş kâr/zarar durumunu gösterir ve piyasa duyarlılığını ölçer.

NUPL = (Market Cap - Realized Cap) / Market Cap

NUPL Piyasa Fazları:

> 0.75: Euphoria (Aşırı açgözlülük)
0.50-0.75: Greed (Açgözlülük)
0.25-0.50: Optimism (İyimserlik)
0-0.25: Hope/Fear (Umut/Korku)
0 - -0.25: Capitulation (Teslim)
< -0.25: Despair (Umutsuzluk)

3. SOPR (Spent Output Profit Ratio)

Harcanmış çıktıların kâr/zarar oranını gösterir. 1'in üzeri kâr, altı zarar realizasyonunu işaret eder.

SOPR = Satış Fiyatı / Alış Fiyatı

Adjusted SOPR (aSOPR): 1 saatlik hareketler filtrelenir

Trading Sinyalleri:

  • SOPR > 1: Kâr realizasyonu
  • SOPR < 1: Zarar realizasyonu
  • SOPR = 1: Kritik destek/direnç

4. Exchange Flow Metrikleri

Borsa giriş/çıkış verileri, satış baskısı veya birikimi hakkında bilgi verir.

graph TD
    A[Exchange Inflow] --> B[Yüksek Inflow]
    A --> C[Düşük Inflow]
    
    B --> D[Satış Baskısı]
    B --> E[Fiyat Düşüşü Riski]
    
    C --> F[HODLing]
    C --> G[Arz Kıtlığı]
    
    H[Exchange Outflow] --> I[Cold Storage]
    H --> J[DeFi/Staking]

Önemli Metrikler:

  • Exchange Reserve: Borsalardaki toplam coin
  • Netflow: Inflow - Outflow
  • Whale Transfers: >1000 BTC işlemler

İleri Seviye On-chain Metrikler

1. Realized Cap HODL Waves

Coinlerin yaşına göre dağılımını gösterir ve uzun vadeli birikimi veya dağıtımı analiz eder.

Yaş Kategorileri:
- 1 gün - 1 hafta: Çok kısa vadeli
- 1 hafta - 1 ay: Kısa vadeli
- 1-3 ay: Orta vadeli
- 3-6 ay: Uzun vadeli
- 6-12 ay: HODLer
- 1 yıl+: Uzun vadeli HODLer

2. Network Value to Transaction (NVT)

Blockchain'in P/E oranı gibidir, ağ değerinin işlem hacmine oranını gösterir.

NVT = Market Cap / Daily Transaction Volume

NVT Signal = Market Cap / 90-day MA of Transaction Volume

Yorumlama:

  • Yüksek NVT: Aşırı değerli veya düşük kullanım
  • Düşük NVT: Düşük değerli veya yüksek kullanım

3. Hash Ribbon & Miner Metrics

Madenci davranışları ve ağ güvenliği göstergeleri:

Hash Rate:

  • Ağ güvenliği göstergesi
  • Madenci güveni
  • Kapitülasyon tespiti

Miner Revenue:

Günlük Gelir = Blok Ödülü + İşlem Ücretleri
Miner Outflow = Satış baskısı göstergesi

4. Active Address Metrics

Ağ kullanımı ve benimseme göstergeleri:

Metrikler:
- Daily Active Addresses (DAA)
- New Address Growth
- Zero Balance Addresses
- Address Activity Momentum

Glassnode Kullanım Rehberi

Dashboard Kurulumu

  1. Temel Metrikler Dashboard:

    • MVRV Z-Score
    • NUPL
    • Exchange Netflow
    • Active Addresses

  2. Whale Watching Dashboard:

    • Addresses > 1000 BTC
    • Large Transactions
    • Exchange Whale Ratio
    • Entity Clusters

  3. Miner Analytics:

    • Hash Rate
    • Miner Revenue
    • Miner Outflow
    • Difficulty Adjustment

Alert Kurma

Önerilen Alertler:
1. MVRV > 3: Aşırı değer uyarısı
2. Exchange Inflow > 2 std dev: Satış baskısı
3. Long-term Holder Supply < %50: Dağıtım fazı
4. Hash Rate %10 düşüş: Miner kapitülasyonu

On-chain Analiz Stratejileri

1. Accumulation/Distribution Stratejisi

graph LR
    A[Düşük MVRV < 1] --> B[Accumulation Fazı]
    B --> C[Exchange Outflow Artışı]
    C --> D[Long-term Holder Artışı]
    D --> E[Bullish Sinyal]
    
    F[Yüksek MVRV > 3] --> G[Distribution Fazı]
    G --> H[Exchange Inflow Artışı]
    H --> I[Long-term Holder Azalışı]
    I --> J[Bearish Sinyal]

2. Market Cycle Trading

Bear Market Birikimi:

  • MVRV < 1
  • NUPL < 0
  • Miner kapitülasyonu
  • Düşük network activity

Bull Market Distribution:

  • MVRV > 3
  • NUPL > 0.75
  • Yüksek funding rate
  • Ekstrem greed index

3. Whale Tracking Stratejisi

Whale Accumulation Sinyalleri:
✓ Büyük exchange outflow'lar
✓ Whale address sayısında artış
✓ OTC desk aktivitesi
✓ Düşük exchange reserve

Whale Distribution Sinyalleri:
✗ Büyük exchange inflow'lar
✗ Whale address azalışı
✗ Yüksek exchange reserve
✗ Spot satış baskısı

Platform Karşılaştırması

PlatformGüçlü YönlerFiyatÖzellikler
GlassnodeEn kapsamlı metrikler$29-799/ayProfesyonel seviye
CryptoQuantExchange flow odaklı$0-799/ayWhale alerts
SantimentSocial + On-chain$45-500/ayNLP analizi
IntoTheBlockML tabanlı$70-900/ayTahmin modelleri
NansenSmart money tracking$100-2000/ayWallet labeling

Risk ve Limitasyonlar

On-chain Analizin Sınırları

  1. Exchange İçi İşlemler:

    • Görünmez işlemler
    • Gerçek hacim bilinmez
    • OTC işlemleri

  2. Yanlış Yorumlama:

    • Context eksikliği
    • Tek metrik bağımlılığı
    • Gecikmeli veriler

  3. Manipülasyon:

    • Wash trading
    • Fake volume
    • Address splitting

Best Practices

On-chain Analiz Kuralları:
1. Tek metriğe güvenme
2. Multiple timeframe kullan
3. Makro context'i unutma
4. Teknik analiz ile kombinle
5. Risk yönetimini ihmal etme

2025 Trendleri ve Gelişmeler

Yeni Metrikler ve Araçlar

  1. Layer 2 Analytics:

    • Arbitrum, Optimism metrikleri
    • Cross-chain flow analizi
    • Bridge volume tracking

  2. DeFi On-chain:

    • TVL akışları
    • Liquidation levels
    • Yield farming rotations

  3. NFT Analytics:

    • Floor price tracking
    • Wash trading detection
    • Holder distribution

Kurumsal Adaptasyon

2025'te Glassnode ve CME Group işbirliği ile kurumsal seviye on-chain raporlar yayınlanmaya başlandı. Bu gelişme, on-chain analizin mainstream finansta kabul gördüğünü gösteriyor.

📚 İleri Okuma & Kaynaklar