Temel Grafik Okuma
Kripto para piyasalarında başarılı trading için grafik okuma becerisi vazgeçilmezdir. 7/24 açık olan kripto piyasaları, geleneksel piyasalara göre daha yüksek volatilite gösterir ve bu durum teknik analizin önemini artırır. Bu bölümde, kripto trading'e özgü grafik okuma teknikleri ve kalıpları detaylıca inceleyeceğiz.
Grafik Türleri ve Özellikleri
1. Mum Grafikleri (Candlestick Charts)
Japonya'da 18. yüzyılda pirinç ticareti için geliştirilen mum grafikleri, bugün en popüler grafik türüdür.
Yeşil/Beyaz Mum Kırmızı/Siyah Mum
(Yükseliş) (Düşüş)
│ <- En Yüksek │ <- En Yüksek
│ │
┌─┐ │
│ │ <- Kapanış ├─┐ <- Açılış
│ │ │ │
│ │ <- Gövde │ │ <- Gövde
│ │ │ │
│ │ <- Açılış ├─┘ <- Kapanış
└─┘ │
│ │
│ <- En Düşük │ <- En Düşük
Mum Bileşenleri:
- Gövde: Açılış ve kapanış fiyatları arası
- Fitil/Gölge: En yüksek ve en düşük fiyatlar
- Renk: Yeşil/Beyaz (yükseliş), Kırmızı/Siyah (düşüş)
2. Çizgi Grafikleri (Line Charts)
- Sadece kapanış fiyatlarını gösterir
- Genel trend takibi için ideal
- Detay eksikliği dezavantaj
3. Bar Grafikleri (OHLC Charts)
- Mum grafiğine benzer bilgi
- Daha minimal görünüm
- Profesyonel traderlarca tercih edilir
4. Heikin-Ashi Grafikleri
- Ortalama fiyatları kullanır
- Daha pürüzsüz trend gösterimi
- Gürültüyü filtreler
- Gerçek fiyatı göstermez
Zaman Dilimleri (Timeframes)
Kripto Trading için Popüler Zaman Dilimleri
| Timeframe | Kullanım Alanı | Trading Stili | Holding Süresi |
|---|---|---|---|
| 1m - 5m | Scalping | Çok kısa vadeli | Dakikalar |
| 15m - 1h | Day trading | Kısa vadeli | Saatler |
| 4h - 1D | Swing trading | Orta vadeli | Günler-Haftalar |
| 1W - 1M | Position trading | Uzun vadeli | Aylar-Yıllar |
Multiple Timeframe Analizi
graph TD
A[Haftalık Grafik] --> B[Genel Trend]
C[Günlük Grafik] --> D[Orta Vadeli Yön]
E[4 Saatlik Grafik] --> F[Giriş Noktası]
G[1 Saatlik Grafik] --> H[Hassas Timing]
B --> I[Trading Kararı]
D --> I
F --> I
H --> I
Destek ve Direnç Seviyeleri
Destek/Direnç Belirleme Yöntemleri
-
Tarihsel Seviyeler:
- Önceki tepe/dip noktaları
- Yüksek hacimli bölgeler
- Psikolojik seviyeler ($50,000, $100,000)
-
Hareketli Ortalamalar:
- MA20, MA50, MA200
- EMA vs SMA farkları
- Dinamik destek/direnç
-
Fibonacci Seviyeleri:
- %23.6, %38.2, %50, %61.8, %78.6
- Retracement ve extension
- Kripto piyasasında güçlü etkisi
Destek/Direnç Gücü Değerlendirme
Güçlü Destek/Direnç Kriterleri:
✓ Çoklu dokunuş (3+ kez test)
✓ Yüksek hacimle oluşum
✓ Uzun zaman periyodu
✓ Round number ($10k, $50k)
✓ Farklı timeframe'lerde görünürlük
Trend Analizi
Trend Türleri
-
Yükseliş Trendi (Uptrend):
- Yükselen dipler ve tepeler
- Destek çizgisi yukarı eğimli
- Hacim yükselişlerde artar
-
Düşüş Trendi (Downtrend):
- Alçalan tepeler ve dipler
- Direnç çizgisi aşağı eğimli
- Hacim düşüşlerde artar
-
Yatay Trend (Range):
- Belirli aralıkta hareket
- Destek ve direnç net
- Hacim düşük ve dağınık
Trend Çizgileri Çizme
Doğru Trend Çizgisi Kriterleri:
1. En az 2 nokta bağlantısı (3+ ideal)
2. Fitilleri dahil et/etme kararı tutarlı
3. Log scale vs Linear scale seçimi
4. Farklı timeframe'lerde doğrulama
Teknik İndikatörler
1. Hareketli Ortalamalar (MA)
Simple Moving Average (SMA):
- Basit aritmetik ortalama
- Gecikmeli sinyal
- Uzun vadeli trend
Exponential Moving Average (EMA):
- Son verilere daha fazla ağırlık
- Hızlı reaksiyon
- Kısa vadeli trading
Popüler MA Stratejileri:
Golden Cross: MA50 > MA200 (Bullish)
Death Cross: MA50 < MA200 (Bearish)
MA Ribbon: Çoklu MA kullanımı
2. RSI (Relative Strength Index)
RSI Seviyeleri:
> 70: Aşırı Alım (Overbought)
30-70: Nötr Bölge
< 30: Aşırı Satım (Oversold)
Kripto için Özel:
> 80: Ekstrem Aşırı Alım
< 20: Ekstrem Aşırı Satım
RSI Divergence:
- Bullish Divergence: Fiyat düşük dip, RSI yüksek dip
- Bearish Divergence: Fiyat yüksek tepe, RSI düşük tepe
3. MACD (Moving Average Convergence Divergence)
MACD Bileşenleri:
- MACD Line: 12 EMA - 26 EMA
- Signal Line: 9 EMA of MACD
- Histogram: MACD - Signal
Sinyaller:
- MACD > Signal: Bullish
- MACD < Signal: Bearish
- Zero Line Cross: Trend değişimi
4. Bollinger Bands
Volatilite göstergesi olarak kripto piyasalarında çok etkili:
- Orta Bant: 20 SMA
- Üst Bant: 20 SMA + (2 × Std Dev)
- Alt Bant: 20 SMA - (2 × Std Dev)
Bollinger Squeeze: Düşük volatilite, büyük hareket öncesi
Hacim Analizi
Hacim Profili (Volume Profile)
Fiyat
↑
4000│ ████
3900│ ██████████ <- Yüksek Hacim Noktası (HVN)
3800│ ████
3700│ ██ <- Düşük Hacim Noktası (LVN)
3600│ ██████
3500│ ████████████ <- Point of Control (POC)
└────────────→ Hacim
On-Balance Volume (OBV)
- Hacim akışını takip eder
- Fiyat hareketini önceden haber verebilir
- Divergence önemli sinyal
Kripto Piyasasına Özgü Kalıplar
1. Bart Pattern
Kripto piyasasında sık görülen manipülasyon kalıbı:
┌─────┐
│ │
────┘ └────
- Ani pump ve dump
- Düşük likiditede yaygın
- Stop hunt amaçlı
2. Wyckoff Accumulation/Distribution
Kurumsal birikimin tespiti için:
- Accumulation: Düşük fiyatta sessiz toplama
- Distribution: Yüksek fiyatta dağıtım
- Spring ve test fazları
3. Bull/Bear Flag
Trend devam formasyonları:
Bull Flag: Bear Flag:
/│ \│
/ │ \│
/ │──── \│────
/ \
Kripto Trading için Özel Göstergeler
1. Bitcoin Dominance
- BTC.D grafiği altcoin sezonu göstergesi
- %60+ : Bitcoin rallisi
- %40- : Altcoin sezonu
2. Stablecoin İnflow/Outflow
- USDT/USDC borsa girişleri
- Alım gücü göstergesi
- Whale hareketleri
3. Funding Rate
- Perpetual futures'da long/short dengesi
- Pozitif: Long ağırlıklı
- Negatif: Short ağırlıklı
TradingView Kullanımı
Temel Özellikler
-
Çizim Araçları:
- Trend çizgileri
- Fibonacci retracement
- Pitchfork
- Gann tools
-
İndikatör Ekleme:
- Built-in indikatörler
- Community scripts
- Pine Script özel kodlama
-
Alert Kurma:
- Fiyat alarmları
- İndikatör sinyalleri
- Çizgi kesişimleri
Kripto için TradingView İpuçları
Önerilen Ayarlar:
- Log Scale: BTC gibi büyük fiyat aralıkları için
- Heikin-Ashi: Trend takibi için
- Volume Profile: Destek/direnç tespiti
- Multi-chart: Farklı timeframe'ler yan yana
Risk Yönetimi ve Grafik Okuma
Stop-Loss Yerleştirme
- Destek Altı: Son destek - %2-3
- ATR Based: 1.5-2x ATR uzaklık
- Swing Low/High: Önceki dip/tepe
Position Sizing
Risk Hesaplama:
- Hesap Büyüklüğü: $10,000
- Risk per Trade: %2 = $200
- Stop Distance: %5
- Position Size: $200 / 0.05 = $4,000
Psikolojik Tuzaklar
Grafik Okumada Yaygın Hatalar
- Confirmation Bias: Sadece destekleyici sinyalleri görme
- FOMO Trading: Geç giriş
- Revenge Trading: Kayıp telafisi
- Overtrading: Aşırı işlem
Başarılı Grafik Okuma İçin
- Multiple timeframe kullan
- Hacmi ihmal etme
- Trend ile trade et
- Risk yönetimini uygula
- Trading günlüğü tut
📚 İleri Okuma & Kaynaklar
- TradingView Education - tradingview.com/education
- Babypips School of Crypto - babypips.com/learn/crypto
- "Technical Analysis of the Financial Markets" by John J. Murphy
- "Japanese Candlestick Charting Techniques" by Steve Nison
- CryptoCred Technical Analysis - [YouTube Channel]
- Binance Academy, "Technical Analysis Basics"
- CoinDesk Learn, "How to Read Crypto Charts"