Aracı Kurumlar ve İşlem Platformları

ABD hisse senedi piyasalarında işlem yapmak için bir aracı kurum (broker) ile çalışmak zorunludur. Aracı kurumlar, yatırımcılar ile borsalar arasında köprü görevi görür, işlem platformları sağlar ve çeşitli hizmetler sunar. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte komisyon yapıları dramatik şekilde değişmiş, çoğu broker hisse ve ETF işlemleri için sıfır komisyon modeline geçmiştir. Bu bölümde, önde gelen ABD aracı kurumlarını, işlem platformlarını ve sundukları hizmetleri detaylı olarak inceleyeceğiz.

Aracı Kurum Nedir?

Aracı kurum (brokerage firm), yatırımcıların finansal piyasalarda işlem yapmasını sağlayan lisanslı kuruluşlardır. Temel görevleri:

İşlem Aracılığı: Alım-satım emirlerini borsaya iletme
Saklama Hizmeti: Menkul kıymetlerin güvenli saklanması
Araştırma ve Analiz: Piyasa raporları ve yatırım tavsiyeleri
Marjin Finansmanı: Kaldıraçlı işlemler için kredi sağlama
Eğitim: Yatırımcı eğitimi ve kaynak sağlama

Aracı Kurum Türleri

1. Full-Service Brokers

Özellikler:

Kişisel danışmanlık hizmeti
Kapsamlı araştırma raporları
Portföy yönetimi
Vergi planlaması
Yüksek komisyon ve ücretler

Örnekler:

Morgan Stanley
Merrill Lynch (Bank of America)
Goldman Sachs Private Wealth
UBS Wealth Management

2. Discount Brokers

Özellikler:

Self-servis model
Düşük veya sıfır komisyon
Online platformlar
Sınırlı danışmanlık
Teknoloji odaklı

Örnekler:

Charles Schwab
Fidelity
E*TRADE
TD Ameritrade

3. Online/Mobile-First Brokers

Özellikler:

Mobil uygulama öncelikli
Basitleştirilmiş arayüz
Sosyal özellikler
Sıfır komisyon
Genç yatırımcı odaklı

Örnekler:

Robinhood
Webull
Public.com
SoFi Invest

4. Direct Access Brokers

Özellikler:

Profesyonel trader'lar için
Doğrudan piyasa erişimi
İleri seviye araçlar
Düşük gecikme süresi
Özel veri akışları

Örnekler:

Interactive Brokers
TradeStation
Lightspeed
Cobra Trading

Önde Gelen Aracı Kurumlar Karşılaştırması (2025)

Charles Schwab

Genel Özellikler:

Kuruluş: 1971
Müşteri Varlıkları: $8.5 trilyon+
Hesap Sayısı: 35 milyon+

Komisyon Yapısı:

Hisse/ETF: $0
Opsiyonlar: $0.65/kontrat
OTC Hisseler: $6.95/işlem
Yabancı Hisseler: %0.75 (min $50)

Platformlar:

StreetSmart Edge (Desktop)
Schwab Mobile App
thinkorswim (gelişmiş)
Schwab.com (web)

Güçlü Yönler:

Mükemmel müşteri hizmeti
Kapsamlı eğitim kaynakları
Geniş şube ağı
Banking hizmetleri entegrasyonu

Zayıf Yönler:

Yüksek marjin oranları
Sınırlı uluslararası piyasalar

Fidelity Investments

Genel Özellikler:

Kuruluş: 1946
Müşteri Varlıkları: $11.8 trilyon+
Hesap Sayısı: 40 milyon+

Komisyon Yapısı:

Hisse/ETF: $0
Opsiyonlar: $0.65/kontrat
Kripto: Spread üzerinden
Kesirli hisse: Mevcut

Platformlar:

Active Trader Pro (Desktop)
Fidelity Mobile
Fidelity.com
Spire (Gençler için)

Güçlü Yönler:

Üstün araştırma araçları
Payment for Order Flow almıyor
Geniş yatırım fonu seçimi
Kripto işlemleri

Zayıf Yönler:

Karmaşık platform arayüzü
Futures işlemi yok

E*TRADE (Morgan Stanley)

Genel Özellikler:

Kuruluş: 1991
2020'de Morgan Stanley tarafından satın alındı
Müşteri Hesapları: 5.5 milyon+

Komisyon Yapısı:

Hisse/ETF: $0
Opsiyonlar: $0.65/kontrat ($0.50 30+ işlem/çeyrek)
Futures: $1.50/kontrat

Platformlar:

E*TRADE Web
Power E*TRADE (gelişmiş)
E*TRADE Mobile
E*TRADE Pro (desktop)

Güçlü Yönler:

Kullanıcı dostu arayüz
İyi mobil deneyim
Kapsamlı eğitim içeriği
Morgan Stanley entegrasyonu

Zayıf Yönler:

Sınırlı uluslararası erişim
Ortalama araştırma araçları

Interactive Brokers

Genel Özellikler:

Kuruluş: 1978
Global erişim: 150+ piyasa, 33 ülke
Profesyonel trader odaklı

Komisyon Yapısı (IBKR Pro):

Hisse: $0.005/hisse (min $1)
Opsiyonlar: $0.15-$0.65/kontrat
Futures: $0.25-$0.85/kontrat
Forex: Komisyon bazlı

IBKR Lite (Ücretsiz):

Hisse/ETF: $0
Sınırlı özellikler

Platformlar:

Trader Workstation (TWS)
IBKR Mobile
Client Portal (web)
API erişimi

Güçlü Yönler:

En düşük marjin oranları (%6.08+)
Global piyasa erişimi
Gelişmiş işlem araçları
Profesyonel özellikler

Zayıf Yönler:

Karmaşık arayüz
Dik öğrenme eğrisi
Sınırlı müşteri desteği

Robinhood

Genel Özellikler:

Kuruluş: 2013
Kullanıcı Sayısı: 23 milyon+
Komisyonsuz işlem öncüsü

Komisyon Yapısı:

Hisse/ETF: $0
Opsiyonlar: $0
Kripto: Spread
Gold üyelik: $5/ay

Platformlar:

Robinhood Mobile (ana platform)
Robinhood Web (sınırlı)
Robinhood Legend (desktop - beta)

Güçlü Yönler:

Basit, kullanıcı dostu arayüz
Kesirli hisse alımı
7/24 kripto işlemleri
Hızlı hesap açılışı

Zayıf Yönler:

Sınırlı araştırma araçları
Temel grafik özellikleri
Payment for Order Flow tartışmaları
Geçmişteki kesinti sorunları

İşlem Platformu Özellikleri

Desktop Platformları

Professional Seviye:

thinkorswim (Schwab)
- Gelişmiş grafik araçları
- Opsiyon analizi
- Paper trading
- Özelleştirilebilir arayüz
Trader Workstation (IBKR)
- 100+ order türü
- Algoritmik trading
- Risk yönetimi araçları
- Multi-asset desteği
Active Trader Pro (Fidelity)
- Gerçek zamanlı veri
- Teknik analiz araçları
- Opsiyon stratejileri
- Conditional orders

Mobil Platformlar

Özellik Karşılaştırması:

Platform	Grafik	Araştırma	Haber	Options	Kripto
Schwab Mobile	İyi	Mükemmel	Evet	Evet	Hayır
Fidelity Mobile	İyi	Mükemmel	Evet	Evet	Evet
E*TRADE Mobile	Çok İyi	İyi	Evet	Evet	Hayır
IBKR Mobile	Mükemmel	İyi	Evet	Evet	Evet
Robinhood	Temel	Zayıf	Evet	Evet	Evet

Web Platformları

Tüm büyük brokerlar web tabanlı platformlar sunar:

Hesap yönetimi
Temel işlem özellikleri
Araştırma ve haberler
Portföy analizi
Vergi raporları

Order (Emir) Türleri

Temel Emirler

Market Order: Anında, mevcut fiyattan
Limit Order: Belirli fiyat veya daha iyi
Stop Order: Tetikleme fiyatında market emir
Stop-Limit Order: Tetikleme sonrası limit emir

Gelişmiş Emirler

Trailing Stop: Dinamik stop-loss
One-Cancels-Other (OCO): Birbirini iptal eden emirler
Bracket Order: Giriş + kar al + zarar durdur
Iceberg Order: Büyük emrin parçalı gösterimi
Good-Till-Canceled (GTC): İptal edilene kadar geçerli
Fill-or-Kill (FOK): Tam doldur veya iptal
All-or-None (AON): Tamamını doldur

Hesap Türleri

1. Cash Account

Nakit karşılığı işlem
T+2 takas süresi
No margin trading
Pattern Day Trading kuralı yok

2. Margin Account

Kaldıraçlı işlem imkanı
Short selling
Pattern Day Trading kuralları
Minimum $2,000 başlangıç

3. Retirement Accounts

Traditional IRA: Vergi ertelemeli
Roth IRA: Vergi sonrası katkı
SEP IRA: İşverenler için
401(k) Rollover: İş değişikliğinde

4. Specialized Accounts

Custodial (UGMA/UTMA): Çocuklar için
Trust Accounts: Miras planlaması
Joint Accounts: Ortak hesaplar
Business Accounts: Şirket hesapları

Komisyon ve Ücret Yapıları

Sıfır Komisyon Devrimi

2019'dan itibaren büyük brokerlar komisyonsuz işleme geçti:

Neden? Rekabet ve Payment for Order Flow gelirleri
Nasıl? Diğer gelir kaynakları: marjin faizi, veri satışı, premium hizmetler

Gizli Maliyetler

Payment for Order Flow (PFOF)
- Market maker'lara emir yönlendirme
- Potansiyel fiyat iyileştirmesi kaybı
Spread Maliyeti
- Alış-satış farkı
- Likidite düşük hisselerde yüksek
Marjin Faizleri
- Schwab: %11.25+
- IBKR: %6.08+
- Büyük fark!
Diğer Ücretler
- Wire transfer: $15-30
- Paper statements: $2-5
- Hesap kapama: $0-75
- Reorganization: $20-50