Endeks Bazlı Analiz ve Sektör Rotasyonu
Ekonomik döngülere bağlı olarak yatırımcılar farklı sektör endekslerine geçiş yapabilir. Resesyon dönemlerinde savunma sektörleri öne çıkarken, genişleme dönemlerinde büyüme odaklı endeksler tercih edilir. Sektör rotasyonu, ekonomik döngünün farklı aşamalarında outperform edecek sektörleri önceden tahmin ederek piyasayı yenmeyi amaçlayan dinamik bir stratejidir.
Ekonomik Döngü ve Sektör Performansı
Ekonomik Döngünün Dört Aşaması
1. Erken Döngü (Early Cycle/Recovery)
Ekonomik özellikler:
- Resesyondan çıkış, GDP büyümesi pozitife döner
- Para politikası gevşek, kredi koşulları iyileşiyor
- Düşük stok seviyeleri, artan satışlar
- İşsizlik azalmaya başlar
- Tüketici güveni artışta
Outperform eden sektörler:
- Tüketici İsteğe Bağlı (Consumer Discretionary): Ertelenmiş talep patlaması
- Finansal (Financials): Kredi büyümesi, faiz marjı genişlemesi
- Teknoloji (Technology): Yatırım harcamaları canlanması
- Endüstriyel (Industrials): Altyapı ve üretim yatırımları
Endeks örnekleri:
- XLY (Consumer Discretionary Select Sector SPDR)
- XLF (Financial Select Sector SPDR)
- XLK (Technology Select Sector SPDR)
2. Orta Döngü (Mid Cycle/Expansion)
Ekonomik özellikler:
- Sürdürülebilir GDP büyümesi
- İstihdam piyasası güçlü
- Kurumsal karlar yükseliyor
- Enflasyon kontrol altında
- Para politikası nötr
Outperform eden sektörler:
- Teknoloji: İnovasyon ve verimlilik yatırımları
- Endüstriyel: Kapasite genişlemesi
- Enerji: Artan talep
- Hammadde (Materials): Üretim artışı
Strateji ipuçları:
- Growth tarzı value'ya göre daha iyi performans
- Small-cap hisseler large-cap'lere göre avantajlı
- Cyclical sektörler defensive'lere göre önde
3. Geç Döngü (Late Cycle/Maturation)
Ekonomik özellikler:
- Ekonomi "overheated", enflasyon yükseliyor
- Merkez bankası sıkılaştırma
- Kredi daralması başlıyor
- Kar marjları baskı altında
- Stok birikimi
Outperform eden sektörler:
- Enerji: Enflasyonist ortamda fiyat gücü
- Hammadde: Emtia fiyat artışları
- Sağlık: Defensive karakteristik
- Temel Tüketim: Recession hedge
Risk yönetimi:
- Volatilite artışına hazırlık
- Quality faktörüne odaklanma
- Duration riskini azaltma
4. Resesyon (Recession/Contraction)
Ekonomik özellikler:
- Negatif GDP büyümesi
- İşsizlik artışı
- Kurumsal karlar düşüşte
- Kredi daralması
- Deflasyonist baskılar
Outperform eden sektörler:
- Temel Tüketim (Consumer Staples): İnelastik talep
- Sağlık (Healthcare): Zorunlu harcamalar
- Kamu Hizmetleri (Utilities): Düzenli gelir akışı
- Gayrimenkul (REITs): Faiz düşüşü beklentisi
Sektör Rotasyon Göstergeleri
Leading Economic Indicators (LEI)
Conference Board LEI bileşenleri:
- İmalat yeni siparişler
- İşsizlik sigortası başvuruları
- Tüketici beklentileri
- Konut inşaat izinleri
- Borsa performansı
- Faiz spread'i (10Y-3M)
- Para arzı (M2)
Sektör Göreceli Güç Analizi
# Relative Strength hesaplama
RS = Sektör Endeksi / Genel Piyasa Endeksi
RS_MA = Moving Average(RS, 50)
if RS > RS_MA:
signal = "Sektör Outperform"
else:
signal = "Sektör Underperform"
Ekonomik Sürpriz Endeksi
Citigroup Economic Surprise Index:
- Pozitif okumalar: Ekonomi beklentileri aşıyor
- Negatif okumalar: Ekonomi beklentilerin altında
- Trend değişimleri: Rotasyon sinyali
Sektör ETF'leri ve Performans Takibi
Major Sector ETF'ler (SPDR Select Sector)
| Ticker | Sektör | 2025 Ağırlık | Tipik Döngü |
|---|---|---|---|
| XLK | Technology | %28.9 | Early-Mid |
| XLV | Healthcare | %13.1 | Late-Recession |
| XLF | Financials | %12.8 | Early |
| XLY | Consumer Disc. | %10.5 | Early |
| XLI | Industrials | %8.6 | Early-Mid |
| XLE | Energy | %4.4 | Late |
| XLP | Consumer Staples | %6.2 | Recession |
| XLU | Utilities | %2.4 | Recession |
| XLRE | Real Estate | %2.4 | Variable |
| XLB | Materials | %2.5 | Mid-Late |
Alternatif Sektör Sınıflandırmaları
GICS (Global Industry Classification Standard):
- 11 ana sektör
- 24 endüstri grubu
- 69 endüstri
- 158 alt-endüstri
ICB (Industry Classification Benchmark):
- 11 endüstri
- 20 süper-sektör
- 45 sektör
- 173 alt-sektör
Pratik Rotasyon Stratejileri
Momentum-Based Rotation
Strateji adımları:
- Tüm sektör ETF'lerinin 3-6-12 aylık performansını hesapla
- Momentum skorunu ağırlıklandır (40% 3ay, 30% 6ay, 30% 12ay)
- En yüksek 3-4 sektöre yatırım yap
- Aylık rebalancing
Risk kontrolleri:
- Maximum sektör ağırlığı %40
- Stop-loss: -10% relatif performans
- Volatilite filtresi: VIX > 30 ise defensive
Business Cycle Rotation
Ekonomik gösterge takibi:
-
ISM Manufacturing PMI
-
55: Expansion (Cyclical overweight)
- 50-55: Neutral
- < 50: Contraction (Defensive overweight)
-
-
Yield Curve (10Y-2Y)
- Pozitif ve dik: Early cycle
- Düzleşme: Mid-late cycle
- Tersine dönme: Recession yakın
-
Credit Spreads
- Daralma: Risk-on, cyclical
- Genişleme: Risk-off, defensive
Factor-Based Sector Selection
Faktör skorlaması:
- Value: P/E, P/B, Dividend Yield
- Growth: Earnings growth, Revenue growth
- Quality: ROE, Debt/Equity, Margin stability
- Momentum: Price momentum, Earnings revision
2025 Sektör Görünümü
Kazananlar (2025 Projeksiyonu)
Healthcare/Biotech:
- AI destekli ilaç keşfi
- Precision medicine gelişmeleri
- GLP-1 ilaçları patlaması
- Yaşlanan nüfus demografisi
Savunma (Özellikle Avrupa):
- Jeopolitik gerginlikler
- NATO harcama artışları
- Teknoloji modernizasyonu
- Siber güvenlik yatırımları
Enerji Geçişi:
- Yenilenebilir enerji altyapısı
- Elektrikli araç ekosistemi
- Grid modernizasyonu
- Enerji depolama çözümleri
Kaybedenler (2025 Projeksiyonu)
Big Tech:
- Yüksek değerlemeler
- Regülasyon baskısı
- Tüketici donanım döngüsü yavaşlaması
- AI yatırım maliyetleri
Gayrimenkul/REITs:
- Yüksek faiz ortamı
- Ticari gayrimenkul boşluk oranları
- Kredi daralması
- Work-from-home etkileri
İleri Seviye Rotasyon Teknikleri
Quantitative Sector Timing
Machine Learning yaklaşımı:
- Feature engineering: Makro veriler, teknik göstergeler
- Model selection: Random Forest, XGBoost
- Cross-validation: Walk-forward analysis
- Ensemble methods: Model kombinasyonu
Cross-Asset Signals
Korelasyon takibi:
- Bond-Equity korelasyon: Risk rejimi değişimi
- Dollar Index: EM vs. DM rotasyonu
- Commodity complex: Enflasyon/deflasyon
- Crypto correlation: Risk iştahı göstergesi
Options Flow Analysis
Smart money takibi:
- Unusual options activity
- Put/Call ratios by sector
- Skew analysis
- Term structure
Risk Yönetimi ve Uygulama
Portfolio Construction
Çekirdek-Uydu yaklaşımı:
- Çekirdek: %60-70 geniş piyasa endeksi
- Uydu: %30-40 sektör rotasyonu
- Rebalancing: Quarterly veya tetikleyici bazlı
Risk Limitleri
- Sektör konsantrasyon limiti: Max %40
- Tracking error budget: %5-7 yıllık
- Drawdown limiti: -%15 stop
- Likidite gereksinimi: ADV > $100M
Performans Değerlendirme
Metrikler:
- Information Ratio: Aktif getiri / Tracking error
- Hit Rate: Doğru sektör seçim oranı
- Capture Ratios: Up/Down market performansı
- Risk-adjusted returns: Sharpe, Sortino
Gelecek Trendler ve Fırsatlar
Tematik Rotasyon
Geleneksel sektörlerden tematik endekslere:
- Clean Energy
- Artificial Intelligence
- Space Economy
- Genomics
- Metaverse/Web3
ESG Entegrasyonu
Sürdürülebilirlik faktörleri:
- Carbon footprint scoring
- ESG momentum
- Regulatory tailwinds
- Sustainable revenue exposure
Alternative Data
Yeni veri kaynakları:
- Satellite imagery
- Social media sentiment
- Web traffic data
- Patent filings
- Job postings
Uygulama Önerileri
Başlangıç Seviyesi
- 3-4 geniş sektör ETF ile başla
- Quarterly rebalancing
- Simple momentum veya ekonomik gösterge takibi
Orta Seviye
- 6-8 sektör ile çeşitlendirme
- Monthly rebalancing
- Multi-factor scoring sistemi
İleri Seviye
- Sub-sector ve tematik exposure
- Dynamic rebalancing
- Quantitative modeller
- Options overlay stratejileri
📚 İleri Okuma & Kaynaklar