Endeks ve Makro Bağlantısı
PMI verileri, faiz kararları gibi makroekonomik göstergeler endeks kazanç çarpanlarını etkiler. Farklı senaryolar altında endekslerin olası getirileri için portföy stratejileri geliştirilebilir. Makroekonomik veriler ve endeks performansı arasındaki ilişki, başarılı yatırım stratejilerinin temelini oluşturur ve piyasa döngülerini anlamak için kritik öneme sahiptir.
Temel Makroekonomik Göstergeler ve Endeks Etkileri
PMI (Purchasing Managers' Index)
PMI Nedir? PMI, ekonomik aktivitenin öncü göstergesidir ve imalat/hizmet sektörlerindeki satın alma yöneticilerinin anket sonuçlarına dayanır:
- 50+ = Genişleme
- 50 = Nötr
- 50- = Daralma
Endeks Korelasyonları:
- PMI ile equity fiyatları yıllık değişim: %67 korelasyon
- PMI ile 3 aylık equity değişimi: %60 korelasyon (1 ay öncül)
- GDP ile equity korelasyonu: Sadece %31 (PMI'dan düşük)
2025 PMI Seviyeleri:
- ABD Manufacturing PMI: 52.90 (Haziran)
- Business Confidence: 49.00
- Eurozone PMI: 51.2
- China Caixin PMI: 50.4
Faiz Oranları ve Endeks İlişkisi
Merkez Bankası Politikaları:
| Merkez Bankası | 2025 Faiz | Endeks Etkisi |
|---|---|---|
| Fed | %4.75-5.00 | Tech baskı, Value destek |
| ECB | %3.50 | Finansal sektör pozitif |
| BOJ | %0.25 | Yen carry trade sonu |
| BoE | %4.25 | FTSE 100 karışık |
Faiz-Endeks Dinamikleri:
-
Yükselen Faizler:
- Growth stock baskısı (DCF etkisi)
- Value stock desteği
- Finansal sektör rallisi
- REIT satış baskısı
-
Düşen Faizler:
- Tech/growth rallisi
- Duration varlıklar güçlü
- EM piyasalar capital inflow
- Dividend yield arayışı
Enflasyon ve Endeks Değerlemeleri
CPI/PPI Etkileri:
Real Return = Nominal Return - Inflation Rate
P/E Adjustment = Base P/E × (1 + Inflation Premium)
Sektörel Enflasyon Hassasiyeti:
- Fiyat Gücü Yüksek: Enerji, hammadde, temel tüketim
- Enflasyon Hassas: Perakende, otomotiv, inşaat
- Enflasyon Korumalı: Tech (pricing power), sağlık
GDP Büyümesi ve Endeks Performansı
Tarihsel İlişki:
| GDP Büyüme | Ortalama Endeks Getiri |
|---|---|
| < 0% | -15% |
| 0-2% | +5% |
| 2-3% | +12% |
| 3-4% | +18% |
| > 4% | +10% (overheating) |
Leading vs. Lagging:
- Endeksler GDP'den 6-9 ay önce hareket eder
- Earnings revisions GDP tahminlerini önceler
- Forward P/E GDP beklentilerini yansıtır
P/E Ratio ve Makro İlişkisi
Güncel Değerleme Seviyeleri (2025)
Global P/E Ratios:
- S&P 500: 21.5x (tarihi ort. 16.8x)
- FTSE 100: 14.2x
- DAX: 13.8x
- Nikkei 225: 16.5x
- MSCI EM: 12.3x
- India SENSEX: 21.54x
P/E Expansion/Contraction Faktörleri:
- Faiz oranları (ters ilişki)
- Büyüme beklentileri (pozitif ilişki)
- Risk primi (ters ilişki)
- Likidite koşulları (pozitif ilişki)
CAPE Ratio (Shiller P/E)
Cyclically Adjusted P/E:
CAPE = Current Price / 10-Year Average Real Earnings
2025 CAPE Seviyeleri:
- S&P 500 CAPE: 32.5 (tarihi ort. 17)
- Overvaluation sinyali
- Forward return beklentisi düşük
İşsizlik ve Endeks Döngüsü
Phillips Curve ve Piyasalar
İşsizlik-Enflasyon Trade-off:
- Düşük işsizlik → Wage pressure → Enflasyon
- Yüksek işsizlik → Deflasyon riski → Stimulus
Optimal İşsizlik Seviyeleri:
- ABD NAIRU: %4.0-4.5
- Eurozone: %7.0-7.5
- Japonya: %2.5-3.0
Non-Farm Payrolls Etkisi
NFP Sürpriz Etkileri:
| NFP Sürprizi | Endeks Tepkisi (ilk saat) |
|---|---|
| +100k üzeri | +0.5% to +1.0% |
| Beklenti içi | -0.2% to +0.2% |
| -100k altı | -0.5% to -1.5% |
Parasal Göstergeler
M2 Money Supply
Para Arzı ve Asset Inflation:
- M2 büyümesi > GDP büyümesi = Asset inflation
- 2020-2022: M2 explosion → Equity bubble
- 2023-2025: M2 contraction → Valuation pressure
DXY (Dollar Index) Etkisi
Dollar Strength Etkileri:
- EM Underperformance: Capital outflow
- Commodity Pressure: Inverse correlation
- Multinational Earnings: Translation etkisi
- Tech Outperformance: Domestic focus
Krediler ve Finansal Koşullar
Credit Spreads
Investment Grade Spreads:
- Normal: 80-120 bps
- Stress: 150-250 bps
- Crisis: 300+ bps
High Yield Spreads:
- Normal: 300-400 bps
- Stress: 500-700 bps
- Crisis: 1000+ bps
Spread Widening = Risk-off:
- Defensive rotation
- Quality outperformance
- Small-cap underperformance
Yield Curve ve Endeksler
Yield Curve Shapes:
-
Normal (Steep):
- Ekonomik genişleme
- Financials outperform
- Cyclical liderlik
-
Flat:
- Geç döngü
- Defensive rotation başlangıcı
- Volatilite artışı
-
Inverted:
- Resesyon sinyali (6-18 ay)
- Bear market riski
- Flight to quality
Emtia Fiyatları ve Endeksler
Petrol-Endeks İlişkisi
Oil Price Impacts:
| Petrol Değişimi | Sektörel Etki |
|---|---|
| +$10/barrel | Energy +5%, Airlines -3% |
| -$10/barrel | Consumer +2%, Energy -5% |
Bakır/Altın Oranı
Dr. Copper Indicator:
Copper/Gold Ratio = Economic Health Barometer
Rising = Risk-on, Growth expectations
Falling = Risk-off, Recession fears
Konut Piyasası Göstergeleri
Case-Shiller Index
Housing-Equity Correlation:
- Wealth effect: Ev fiyatları ↑ = Tüketim ↑
- Financial sector exposure
- REIT performance driver
Building Permits
Leading Indicator:
- Permits ↑ = Economic confidence
- Construction sector boost
- Materials demand increase
Sentiment Göstergeleri
Consumer Confidence
Michigan Sentiment vs. Endeksler:
- Extreme low (<70) = Contrarian buy
- Extreme high (>100) = Caution signal
- Correlation with retail sector
VIX ve Makro İlişkisi
VIX Seviyeleri ve Makro Ortam:
| VIX | Makro İmplication |
|---|---|
| <15 | Complacency, low macro vol |
| 15-20 | Normal conditions |
| 20-30 | Macro uncertainty |
| >30 | Macro stress/crisis |
Global Makro Senkronizasyon
G10 Policy Coordination
Senkronize vs. Ayrışma:
- 2008-2009: Koordineli stimulus
- 2020-2021: Unprecedented coordination
- 2023-2025: Policy divergence
EM-DM Spreads
Relative Performance Drivers:
- Dollar strength
- Commodity cycle
- China growth
- Risk appetite
- Local politics
Makro Rejim Analizi
Four Macro Regimes
Growth-Inflation Matrix:
| Rejim | Growth | Inflation | Optimal Assets |
|---|---|---|---|
| Goldilocks | ↑ | ↓ | Equities, Credit |
| Reflation | ↑ | ↑ | Commodities, Value |
| Stagflation | ↓ | ↑ | Gold, Cash |
| Deflation | ↓ | ↓ | Bonds, Quality |
Regime Transition Signals
Early Warning Indicators:
- ISM New Orders/Inventory
- Term spreads
- Credit impulse
- Leading indicators momentum
- Cross-asset correlations
Portföy Stratejileri
Makro Factor Tilts
Dynamic Asset Allocation:
if PMI > 52 and Inflation < 3:
Equity_OW = True
Duration_UW = True
elif PMI < 48:
Equity_UW = True
Safe_Haven_OW = True
All-Weather Portfolio
Ray Dalio Approach:
- 30% Stocks
- 40% Long-term bonds
- 15% Intermediate bonds
- 7.5% Gold
- 7.5% Commodities
Makro nötr pozisyonlama
Risk Parity
Volatility-Weighted Allocation:
Weight_i = Target_Vol / Asset_Vol_i
Leverage = Target_Portfolio_Vol / Unlevered_Vol
Makro Trading Stratejileri
Event-Driven Trading
Major Macro Events:
- FOMC Meetings: Pre/post positioning
- ECB Decisions: EUR crosses
- NFP Releases: Opening range breakout
- CPI Prints: Inflation trades
- GDP Releases: Confirmation trades
Macro Momentum
Trend Following Makro:
- PMI momentum → Sector rotation
- Yield curve steepening → Financials long
- Dollar trend → EM positioning
- Commodity momentum → Materials/Energy
Carry Strategies
Positive Carry Environments:
- Steep yield curve: Calendar spreads
- Wide credit spreads: IG long
- High EM yields: Local currency bonds
- Commodity contango: Roll yield
2025 Makro Görünümü
Base Case Scenario
Ekonomik Projeksiyon:
- Global GDP: +2.8%
- US inflation: 2.5-3.0%
- Fed cuts: 2x25bps
- China growth: +4.5%
Endeks İmplications:
- S&P 500 target: 6,500
- Value > Growth
- EM selective opportunities
- Volatility normalization
Risk Scenarios
Bear Case (30% prob):
- Sticky inflation
- No Fed cuts
- Credit event
- -20% correction
Bull Case (20% prob):
- Soft landing perfection
- AI productivity boom
- China stimulus
- +15% upside
Sonuç ve Öneriler
Makro-endeks ilişkisi için kilit noktalar:
- PMI > GDP endeks korelasyonu için
- Faiz döngüsü sektör rotasyonu belirler
- P/E expansion makro iyimserlik göstergesi
- Credit spreads risk rejimi barometresi
- Regime awareness portfolio construction için kritik
Başarılı makro trading için:
- Multi-factor monitoring
- Cross-asset signals
- Regime identification
- Dynamic positioning
- Risk management discipline
📚 İleri Okuma & Kaynaklar